نقش دیوان عدالت اداری در ضمانت اجرای تعهدات بین المللی ایران به موجب میثاق حقوق مدنی و سیاسی

میثاق حقوق مدنی و سیاسی کشورهای عضو را ملزم می دارد در نظام داخلی خود تمهیداتی به منظور تضمین بهره مندی افراد از حقوق مندرج در این معاهده پیش بینی کنند. این ضمانت ها شامل قانون گذاری و تمهیدات قانونی از یک سو و مکانیسم های جبران خسارت و دادخواهی از سوی دیگر است. در نظام حقوقی ایران، دیوان عدالت اداری به عنوان یکی از نهادهای قوه قضائیه بخشی از این وظیفه را بر عهده دارد. در این تحقیق نقش دیوان در تحقق این نقش به عنوان یک نهاد نظارتی و دامنه اقداماتی که در این چارچوب می تواند برعهده گیرد مورد بررسی قرار می گیرد. مقاله حاضر در پی آن است تا ضمن بررسی جایگاه دیوان به عنوان یکی از سازکارهای مورد انتظار میثاق، نقش این نهاد را در تضمین عملی حقوق مندرج در میثاق بررسی نماید. لذا در ابتدا به بررسی جایگاه دیوان در تمهیدات نظارتی و دادخواهی و سپس به اقدامات دیوان و انطباق آن با رویه کمیته حقوق بشر در خصوص حمایت از مهم ترین حقوق مدنی و سیاسی پرداخته شده است. abstract international covenant on civil and political rights obliges state parties to take measures to insure and guarantee enjoyment of individuals form the rights envisaged in this treaty. the measures include legal measures such as enactment of appropriate laws and regulations as well as providing mechanisms for remedies and access to courts.  in the current legal system of iran, the administrative court of iran as an organ of the judiciary exercises some part of such an obligation in iran. the main question in this regard is that whether this court as the highest administrative and judicial organ has any impact on discharging such international obligations as imposed by the covenant. the paper seeks not only to explore relevance of the court as one of the mechanisms implied by the covenant but also to reveal its role in effective and practical guarantee of the rights as provided for by the covenant. in so doing, first, the role of court in monitoring measures and providing remedies will be dealt with and then practice of the court in protecting most important civil and political rights and its compliance with that of human rights committee will be disscused. key words administrative court of iran, covenant on civil and political rights, accountability, monitoring, remedies, fair trial.